LUCAS 4

1 Ἰησοῦς δὲ πλήρης πνεύματος ἁγίου ὑπέστρεψεν ἀπὸ τοῦ Ἰορδάνου, καὶ ἤγετο ἐν τῷ πνεύματι ἐν τῇ ἐρήμῳ

1 Iesous de pleres pneumatos hagiou hypestrepsen apo tou Iordanou, kai egeto en to pneumati en te eremo

1 Pero Iehoshúa, lleno de la rúaj haqódesh, regresó desde el Iardén y era conducido en el espíritu en el desierto.


2 ἡμέρας τεσσεράκοντα πειραζόμενος ὑπὸ τοῦ διαβόλου. καὶ οὐκ ἔφαγεν οὐδὲν ἐν ταῖς ἡμέραις ἐκείναις, καὶ συντελεσθεισῶν αὐτῶν ἐπείνασεν.

2 hemeras tesserakonta peirazomenos hypo tou diabolou. kai ouk efagen ouden en tais hemerais ekeinais, kai syntelestheison auton epeinasen.

2 Cuarenta días siendo puesto a prueba por el satán, y no comió nada en aquellos días, y cuando se completaron, tuvo hambre.


3 Εἶπεν δὲ αὐτῷ ὁ διάβολος, Εἰ υἱὸς εἶ τοῦ θεοῦ, εἰπὲ τῷ λίθῳ τούτῳ ἵνα γένηται ἄρτος.

3 Eipen de auto ho diabolos, Ei huios ei tou theou, eipe to litho touto hina genetai artos.

3 Y le dijo el satán: “Si eres hijo de Elohim, di a esta piedra que se convierta en pan”.


4 καὶ ἀπεκρίθη πρὸς αὐτὸν ὁ Ἰησοῦς, Γέγραπται ὅτι Οὐκ ἐπ’ ἄρτῳ μόνῳ ζήσεται ὁ ἄνθρωπος.

4 kai apekrithe pros auton ho Iesous, Gegraptai hoti Ouk ep’ arto mono zesetai ho anthropos.

4 Pero respondiendo, Iehoshúa le dijo: “Está escrito que no solo de pan vivirá el hombre”.


5 Καὶ ἀναγαγὼν αὐτὸν ἔδειξεν αὐτῷ πάσας τὰς βασιλείας τῆς οἰκουμένης ἐν στιγμῇ χρόνου·

5 Kai anagagon auton edeixen auto pasas tas basileias tes oikoumenes en stigme jronou.

5 Y llevándolo a lo alto, le mostró todos los reinos del mundo habitado en un momento de tiempo.


6 καὶ εἶπεν αὐτῷ ὁ διάβολος, Σοὶ δώσω τὴν ἐξουσίαν ταύτην ἅπασαν καὶ τὴν δόξαν αὐτῶν, ὅτι ἐμοὶ παραδέδοται καὶ ᾧ ἐὰν θέλω δίδωμι αὐτήν·

6 kai eipen auto ho diabolos, Soi doso ten exousian tauten hapasan kai ten doxan auton, hoti emoi paradedotai kai ho ean thelo didomi auten.

6 Y le dijo el satán: “A ti te daré toda esta autoridad y su gloria, porque a mí me ha sido entregada y a quien quiera la doy.


7 σὺ οὖν ἐὰν προσκυνήσῃς ἐνώπιον ἐμοῦ, ἔσται σοῦ πᾶσα.

7 sy oun ean proskyneses enopion emou, estai sou pasa.

7 Por tanto, si tú te postras ante mí, será toda tuya”.


8 καὶ ἀποκριθεὶς ὁ Ἰησοῦς εἶπεν αὐτῷ, Γέγραπται, Κύριον τὸν θεόν σου προσκυνήσεις καὶ αὐτῷ μόνῳ λατρεύσεις.

8 kai apokritheis ho Iesous eipen auto, Gegraptai, Kyrion ton theon sou proskyneseis kai auto mono latreuseis.

8 Pero respondiendo Iehoshúa, le dijo: “Está escrito: a Hashem tu Elohim te postrarás y a Él solo servirás”.


9 Ἤγαγεν δὲ αὐτὸν εἰς Ἰερουσαλὴμ καὶ ἔστησεν ἐπὶ τὸ πτερύγιον τοῦ ἱεροῦ, καὶ εἶπεν αὐτῷ, Εἰ υἱὸς εἶ τοῦ θεοῦ, βάλε σεαυτὸν ἐντεῦθεν κάτω·

9 Egagen de auton eis Ierousalem kai estesen epi to pterygion tou hierou, kai eipen auto, Ei huios ei tou theou, bale seauton enteuthen kato.

9 Y lo llevó a Ierushaláim, lo puso sobre el pináculo del Bet Hamiqdash y le dijo: “Si eres hijo de Elohim, arrójate desde aquí abajo.


10 γέγραπται γὰρ ὅτι Τοῖς ἀγγέλοις αὐτοῦ ἐντελεῖται περὶ σοῦ τοῦ διαφυλάξαι σε,

10 gegraptai gar hoti Tois aggelois autou enteleitai peri sou tou diafylaxai se,

10 Porque está escrito que a sus mal’ajim dará órdenes acerca de ti para protegerte,


11 καὶ ὅτι Ἐπὶ χειρῶν ἀροῦσίν σε μήποτε προσκόψῃς πρὸς λίθον τὸν πόδα σου.

11 kai hoti Epi jeiron arousin se mepote proskopses pros lithon ton poda sou.

11 y que en sus manos te sostendrán para que no tropieces con tu pie en piedra alguna”.


12 καὶ ἀποκριθεὶς εἶπεν αὐτῷ ὁ Ἰησοῦς ὅτι Εἴρηται, Οὐκ ἐκπειράσεις κύριον τὸν θεόν σου.

12 kai apokritheis eipen auto ho Iesous hoti Eiretai, Ouk ekpeiraseis kyrion ton theon sou.

12 Respondiendo Iehoshúa, le dijo: “Ha sido dicho: No pondrás a prueba a Hashem tu Elohim”.


13 Καὶ συντελέσας πάντα πειρασμὸν ὁ διάβολος ἀπέστη ἀπ’ αὐτοῦ ἄχρι καιροῦ.

13 Kai syntelesas panta peirasmon ho diabolos apeste ap’ autou ajri kairou.

13 Y, completada toda prueba, el satán se apartó de Él hasta un momento señalado.


14 Καὶ ὑπέστρεψεν ὁ Ἰησοῦς ἐν τῇ δυνάμει τοῦ πνεύματος εἰς τὴν Γαλιλαίαν. καὶ φήμη ἐξῆλθεν καθ’ ὅλης τῆς περιχώρου περὶ αὐτοῦ.

14 Kai hypestrepsen ho Iesous en te dynamei tou pneumatos eis ten Galilaian. kai feme exelthen kath’ holes tes perijorou peri autou.

14 Iehoshúa regresó en el poder del espíritu a Galil, y una noticia salió por toda la región alrededor acerca de Él.


15 καὶ αὐτὸς ἐδίδασκεν ἐν ταῖς συναγωγαῖς αὐτῶν, δοξαζόμενος ὑπὸ πάντων.

15 kai autos edidasken en tais synagogais auton, doxazomenos hypo panton.

15 Y enseñaba en sus sinagogas, siendo honrado por todos.


16 Καὶ ἦλθεν εἰς Ναζαρά, οὗ ἦν τεθραμμένος, καὶ εἰσῆλθεν κατὰ τὸ εἰωθὸς αὐτῷ ἐν τῇ ἡμέρᾳ τῶν σαββάτων εἰς τὴν συναγωγήν, καὶ ἀνέστη ἀναγνῶναι.

16 Kai elthen eis Nazara, ou en tethrammenos, kai eiselthen kata to eiothos auto en te hemera ton sabbaton eis ten synagogen, kai aneste anagnonai.

16 Y llegó a Natzrat, donde había sido criado, y entró, conforme a su costumbre, en el día de los shabatot, en la sinagoga, y se levantó para leer.


17 καὶ ἐπεδόθη αὐτῷ βιβλίον τοῦ προφήτου Ἠσαΐου, καὶ ἀναπτύξας τὸ βιβλίον εὗρεν τὸν τόπον οὗ ἦν γεγραμμένον,

17 kai epedothe auto biblion tou profetou Esaiou, kai anaptyxas to biblion euren ton topon ou en gegrammenon,

17 Le fue entregado el libro del profeta Isaías, y desenrollando el libro, encontró el lugar donde estaba escrito:


18 Πνεῦμα κυρίου ἐπ’ ἐμέ, οὗ εἵνεκεν ἔχρισέν με εὐαγγελίσασθαι πτωχοῖς, ἀπέσταλκέν με κηρύξαι αἰχμαλώτοις ἄφεσιν καὶ τυφλοῖς ἀνάβλεψιν, ἀποστεῖλαι τεθραυσμένους ἐν ἀφέσει,

18 Pneuma kyriou ep’ eme, ou eineken ejrisen me euaggelisasthai ptojois, apestalken me keryxai aijmalotois afesin kai tyflois anablepsin, aposteilai tethrausmenous en afesei,

18 “El espíritu de Hashem está sobre mí, porque me ha ungido para anunciar buenas noticias a los pobres, me ha enviado para proclamar liberación a los cautivos, y a los ciegos recuperación de la vista, para liberar a los oprimidos,


19 κηρύξαι ἐνιαυτὸν κυρίου δεκτόν.

19 keryxai eniauton kyriou dekton.

19 para proclamar el año favorable de Hashem”.


20 καὶ πτύξας τὸ βιβλίον ἀποδοὺς τῷ ὑπηρέτῃ ἐκάθισεν· καὶ πάντων οἱ ὀφθαλμοὶ ἐν τῇ συναγωγῇ ἦσαν ἀτενίζοντες αὐτῷ.

20 kai ptyxas to biblion apodous to hyperete ekathisen. kai panton oi ofthalmoi en te synagoge esan atenizontes auto.

20 Y enrollando el libro, lo devolvió al ayudante y se sentó; y los ojos de todos en la sinagoga estaban fijos en Él.


21 ἤρξατο δὲ λέγειν πρὸς αὐτοὺς ὅτι Σήμερον πεπλήρωται ἡ γραφὴ αὕτη ἐν τοῖς ὠσὶν ὑμῶν.

21 erxato de legein pros autous hoti Semeron peplerotai he grafe aute en tois osin hymon.

21 Y comenzó a decirles: “Hoy se ha cumplido esta escritura en los oídos de ustedes”.


22 Καὶ πάντες ἐμαρτύρουν αὐτῷ καὶ ἐθαύμαζον ἐπὶ τοῖς λόγοις τῆς χάριτος τοῖς ἐκπορευομένοις ἐκ τοῦ στόματος αὐτοῦ, καὶ ἔλεγον, Οὐχὶ υἱός ἐστιν Ἰωσὴφ οὗτος;

22 Kai pantes emartyroun auto kai ethaumazon epi tois logois tes jaritos tois ekporeuomenois ek tou stomatos autou, kai elegon, Ouji huios estin Iosef outos;

22 Y todos daban testimonio de Él y se maravillaban de las palabras de gracia que salían de su boca, y decían: “¿No es este el hijo de Iosef?”.


23 καὶ εἶπεν πρὸς αὐτούς, Πάντως ἐρεῖτέ μοι τὴν παραβολὴν ταύτην· Ἰατρέ, θεράπευσον σεαυτόν· ὅσα ἠκούσαμεν γενόμενα εἰς τὴν Καφαρναοὺμ ποίησον καὶ ὧδε ἐν τῇ πατρίδι σου.

23 kai eipen pros autous, Pantos ereite moi ten parabolen tauten. Iatre, therapeuson seauton. hosa ekousamen genomena eis ten Kafarnaoum poieson kai hode en te patridi sou.

23 Y les dijo: “Sin duda ustedes me dirán esta parábola: «Médico, cúrate a ti mismo. Todo lo que oímos que ocurrió en Kafar Najum, hazlo también aquí en tu tierra»”.


24 εἶπεν δέ, Ἀμὴν λέγω ὑμῖν ὅτι οὐδεὶς προφήτης δεκτός ἐστιν ἐν τῇ πατρίδι αὐτοῦ.

24 eipen de, Amen lego hymin hoti oudeis profetes dektos estin en te patridi autou.

24 Y dijo: “Amén les digo, que ningún profeta es aceptado en su tierra”.


25 ἐπ’ ἀληθείας δὲ λέγω ὑμῖν, πολλαὶ χῆραι ἦσαν ἐν ταῖς ἡμέραις Ἠλίου ἐν τῷ Ἰσραήλ, ὅτε ἐκλείσθη ὁ οὐρανὸς ἐπὶ ἔτη τρία καὶ μῆνας ἕξ, ὡς ἐγένετο λιμὸς μέγας ἐπὶ πᾶσαν τὴν γῆν,

25 ep’ aletheias de lego hymin, pollai jerai esan en tais hemerais Eliou en to Israel, hote ekleisthe ho ouranos epi ete tria kai menas hex, hos egeneto limos megas epi pasan ten gen,

25 “Con certeza les digo, muchas viudas había en los días de Eliá en Israel, cuando se cerró el cielo por tres años y seis meses, y ocurrió gran hambre sobre toda la tierra,


26 καὶ πρὸς οὐδεμίαν αὐτῶν ἐπέμφθη Ἠλίας εἰ μὴ εἰς Σάρεπτα τῆς Σιδωνίας πρὸς γυναῖκα χήραν.

26 kai pros oudemian auton epemfthe Elias ei me eis Sarepta tes Sidonias pros gynaika jeran.

26 pero a ninguna de ellas fue enviado Eliá sino a una viuda en Tzarfatá de Tzidón”.


27 καὶ πολλοὶ λεπροὶ ἦσαν ἐν τῷ Ἰσραὴλ ἐπὶ Ἐλισαίου τοῦ προφήτου, καὶ οὐδεὶς αὐτῶν ἐκαθαρίσθη εἰ μὴ Ναιμὰν ὁ Σύρος.

27 kai polloi leproi esan en to Israel epi Elisaiou tou profetou, kai oudeis auton ekatharisthe ei me Naiman ho Syros.

27 “Y muchos metzorim había en Israel en los días de Elishá, el profeta, pero ninguno de ellos fue purificado sino Naamán, el arameo”.


28 καὶ ἐπλήσθησαν πάντες θυμοῦ ἐν τῇ συναγωγῇ ἀκούοντες ταῦτα,

28 kai eplesthesan pantes thymou en te synagoge akouontes tauta,

28 Y todos en la sinagoga se llenaron de ira al escuchar estas cosas,


29 καὶ ἀναστάντες ἐξέβαλον αὐτὸν ἔξω τῆς πόλεως, καὶ ἤγαγον αὐτὸν ἕως ὀφρύος τοῦ ὄρους ἐφ’ οὗ ἡ πόλις ᾠκοδόμητο αὐτῶν, ὥστε κατακρημνίσαι αὐτόν·

29 kai anastantes exebalon auton exo tes poleos, kai egagon auton heos ofryos tou orous ef’ ou he polis okodometo auton, hoste katakremnisai auton.

29 y levantándose, lo expulsaron fuera de la ciudad y lo llevaron hasta la cima del monte sobre el cual estaba edificada la ciudad de ellos, para despeñarlo.


30 αὐτὸς δὲ διελθὼν διὰ μέσου αὐτῶν ἐπορεύετο.

30 autos de dielthon dia mesou auton eporeueto.

30 Pero Él, pasando por en medio de ellos, continuó su camino.


31 Καὶ κατῆλθεν εἰς Καφαρναοὺμ πόλιν τῆς Γαλιλαίας. καὶ ἦν διδάσκων αὐτοὺς ἐν τοῖς σάββασιν·

31 Kai katelthen eis Kafarnaoum polin tes Galilaias. kai en didaskon autous en tois sabbasin.

31 Y descendió a Kefar Najum, una ciudad de Galil, y les enseñaba en los días de shabatot.


32 καὶ ἐξεπλήσσοντο ἐπὶ τῇ διδαχῇ αὐτοῦ, ὅτι ἐν ἐξουσίᾳ ἦν ὁ λόγος αὐτοῦ.

32 kai exeplessonto epi te didaje autou, hoti en exousia en ho logos autou.

32 Y estaban asombrados por su enseñanza, porque su palabra era con autoridad.


33 καὶ ἐν τῇ συναγωγῇ ἦν ἄνθρωπος ἔχων πνεῦμα δαιμονίου ἀκαθάρτου, καὶ ἀνέκραξεν φωνῇ μεγάλῃ,

33 kai en te synagoge en anthropos ejon pneuma daimoniou akathartou, kai anekraxen fone megale,

33 Y en la sinagoga había un hombre que tenía un espíritu de demonio inmundo, y exclamó con gran voz:


34 Ἔα, τί ἡμῖν καὶ σοί, Ἰησοῦ Ναζαρηνέ; ἦλθες ἀπολέσαι ἡμᾶς; οἶδά σε τίς εἶ, ὁ ἅγιος τοῦ θεοῦ.

34 Ea, ti hemin kai soi, Iesou Nazarene; elthes apolesai hemas; oida se tis ei, ho hagios tou theou.

34 “¡Ah! ¿Qué tenemos que ver contigo, Iehoshúa de Natzrat? ¿Has venido a destruirnos? Yo sé quién eres, el consagrado de Elohim”.


35 καὶ ἐπετίμησεν αὐτῷ ὁ Ἰησοῦς λέγων, Φιμώθητι καὶ ἔξελθε ἀπ’ αὐτοῦ. καὶ ῥίψαν αὐτὸν τὸ δαιμόνιον εἰς τὸ μέσον ἐξῆλθεν ἀπ’ αὐτοῦ μηδὲν βλάψαν αὐτόν.

35 kai epetimesen auto ho Iesous legon, Fimotheti kai exelthe ap’ autou. kai ripsan auton to daimonion eis to meson exelthen ap’ autou meden blapsan auton.

35 Pero Iehoshúa le dominó diciendo: “Cállate y sal de él”. Y el demonio, arrojándolo al medio, salió de él sin hacerle ningún daño.


36 καὶ ἐγένετο θάμβος ἐπὶ πάντας, καὶ συνελάλουν πρὸς ἀλλήλους λέγοντες, Τίς ὁ λόγος οὗτος, ὅτι ἐν ἐξουσίᾳ καὶ δυνάμει ἐπιτάσσει τοῖς ἀκαθάρτοις πνεύμασιν, καὶ ἐξέρχονται;

36 kai egeneto thambos epi pantas, kai synelaloun pros allelous legontes, Tis ho logos outos, hoti en exousia kai dynamei epitassei tois akathartois pneumasin, kai exerjontai;

36 Y ocurrió que un asombro sobrevino a todos, y se decían entre sí: “¿Qué palabra es esta, que con autoridad y poder domina a los espíritus inmundos, y salen?”.


37 καὶ ἐξεπορεύετο ἦχος περὶ αὐτοῦ εἰς πάντα τόπον τῆς περιχώρου.

37 kai exeporeueto ejos peri autou eis panta topon tes perijorou.

37 Y se difundió la noticia acerca de Él por toda la región.


38 Ἀναστὰς δὲ ἀπὸ τῆς συναγωγῆς εἰσῆλθεν εἰς τὴν οἰκίαν Σίμωνος. πενθερὰ δὲ τοῦ Σίμωνος ἦν συνεχομένη πυρετῷ μεγάλῳ, καὶ ἠρώτησαν αὐτὸν περὶ αὐτῆς.

38 Anastas de apo tes synagoges eiselthen eis ten oikian Simonos. penthera de tou Simonos en synejomene pyreto megalo, kai erotesan auton peri autes.

38 Levantándose de la sinagoga, entró en la casa de Shimon. Y la suegra de Shimon estaba afectada por una gran fiebre, y le rogaron por ella.


39 καὶ ἐπιστὰς ἐπάνω αὐτῆς ἐπετίμησεν τῷ πυρετῷ, καὶ ἀφῆκεν αὐτήν· παραχρῆμα δὲ ἀναστᾶσα διηκόνει αὐτοῖς.

39 kai epistas epano autes epetimesen to pyreto, kai afeken auten. parajrema de anastasa diekonei autois.

39 Y estando Él sobre ella, controló la fiebre, y la fiebre la dejó; y al instante, levantándose, les servía.


40 Δύνοντος δὲ τοῦ ἡλίου ἅπαντες ὅσοι εἶχον ἀσθενοῦντας νόσοις ποικίλαις ἤγαγον αὐτοὺς πρὸς αὐτόν· ὁ δὲ ἑνὶ ἑκάστῳ αὐτῶν τὰς χεῖρας ἐπιτιθεὶς ἐθεράπευεν αὐτούς.

40 Dynontos de tou heliou hapantes hosoi eijon asthenountas nosois poikilais egagon autous pros auton. ho de heni hekasto auton tas jeiras epititheis etherapeuen autous.

40 Y al ponerse el sol, todos los que tenían enfermos con diversas dolencias los llevaron a Él; y Él, imponiendo las manos sobre cada uno de ellos, los sanaba.


41 ἐξήρχετο δὲ καὶ δαιμόνια ἀπὸ πολλῶν, κρ[αυγ]άζοντα καὶ λέγοντα ὅτι Σὺ εἶ ὁ υἱὸς τοῦ θεοῦ. καὶ ἐπιτιμῶν οὐκ εἴα αὐτὰ λαλεῖν, ὅτι ᾔδεισαν τὸν Χριστὸν αὐτὸν εἶναι.

41 exerjeto de kai daimonia apo pollon, kr[aug]azonta kai legonta hoti Sy ei ho huios tou theou. kai epitimon ouk eia auta lalein, hoti edeisan ton Jriston auton einai.

41 También salían demonios de muchos, clamando y diciendo: “Tú eres el hijo de Elohim”. Pero Él, reprendiéndolos, no les permitía hablar porque sabían que Él era el Mashíaj.


42 Γενομένης δὲ ἡμέρας ἐξελθὼν ἐπορεύθη εἰς ἔρημον τόπον· καὶ οἱ ὄχλοι ἐπεζήτουν αὐτόν, καὶ ἦλθον ἕως αὐτοῦ, καὶ κατεῖχον αὐτὸν τοῦ μὴ πορεύεσθαι ἀπ’ αὐτῶν.

42 Genomenes de hemeras exelthon eporeuthe eis eremon topon. kai oi ojloi epezetoun auton, kai elthon heos autou, kai kateijon auton tou me poreuesthai ap’ auton.

42 Al hacerse de día, salió y se fue a un lugar desierto; y las multitudes lo buscaban, llegaron hasta Él e intentaban retenerlo para que no se fuera de ellos.


43 ὁ δὲ εἶπεν πρὸς αὐτοὺς ὅτι Καὶ ταῖς ἑτέραις πόλεσιν εὐαγγελίσασθαί με δεῖ τὴν βασιλείαν τοῦ θεοῦ, ὅτι ἐπὶ τοῦτο ἀπεστάλην.

43 ho de eipen pros autous hoti Kai tais heterais polesin euaggelisasthai me dei ten basileian tou theou, hoti epi touto apestalen.

43 Pero Él les dijo: “También a las otras ciudades me es necesario anunciar las buenas noticias del reino de Elohim, porque para esto fui comisionado”.


44 καὶ ἦν κηρύσσων εἰς τὰς συναγωγὰς τῆς Ἰουδαίας.

44 kai en kerysson eis tas synagogas tes Ioudaias.

44 Y continuaba proclamando en las sinagogas de [la región] de Iehudá.


Lucas 4:35 El término ἐπιτιμήσας (epitimesas) [Lucas 4:39; 4:41] combina dos raíces fundamentales: ἐπι-, que denota un movimiento «sobre» o «hacia» con un matiz de intensificación, y τιμάω, asociado con el acto de «honrar», «valorar» o «asignar peso». Esta construcción indica una acción que implica reconocer y declarar el valor intrínseco o el estado de una entidad a través de un acto de autoridad y discernimiento.

En su uso original, este verbo describe una acción que no se limita a una valoración abstracta, sino que tiene implicaciones concretas y transformadoras. «Asignar peso» implica un juicio que reconoce la identidad esencial de una entidad, pero también señala una dinámica de dominio, ya que la valoración correcta de algo en términos de su naturaleza o función está asociada con el ejercicio de control sobre aquello que se valora. Este matiz se evidencia en episodios del Nuevo Testamento, como en Mateo 8:26, donde Jesús «reprende» (ἐπιτιμάω) al viento y al mar, y provoca su calma inmediata. Jesús aquí no produjo un cambio en la esencia de estos elementos naturales, sino una reorientación de su poder y efecto bajo la autoridad directa del que actúa.

De manera análoga, en Mateo 17:18, se utiliza el mismo verbo para decir que Jesús «reprendió» a un daimon, y esto produjo la liberación del individuo afectado. Este acto tampoco transforma la esencia del agente, sino que altera su capacidad de influir sobre aquello que está bajo su control.


Publicado

en

por

Etiquetas: