1 Ἰησοῦς δὲ πλήρης πνεύματος ἁγίου ὑπέστρεψεν ἀπὸ τοῦ Ἰορδάνου, καὶ ἤγετο ἐν τῷ πνεύματι ἐν τῇ ἐρήμῳ
1 Iesous de pleres pneumatos hagiou hypestrepsen apo tou Iordanou, kai egeto en to pneumati en te eremo
1 Y Jesús, lleno de espíritu santo, regresó desde el Jordán, y era conducido en el espíritu en el desierto
2 ἡμέρας τεσσεράκοντα πειραζόμενος ὑπὸ τοῦ διαβόλου. καὶ οὐκ ἔφαγεν οὐδὲν ἐν ταῖς ἡμέραις ἐκείναις, καὶ συντελεσθεισῶν αὐτῶν ἐπείνασεν.
2 hemeras tesserakonta peirazomenos hypo tou diabolou. kai ouk efagen ouden en tais hemerais ekeinais, kai syntelestheison auton epeinasen.
2 cuarenta días siendo tentado por el diablo. Y no comió nada en aquellos días, y cuando se cumplieron, tuvo hambre.
3 Εἶπεν δὲ αὐτῷ ὁ διάβολος, Εἰ υἱὸς εἶ τοῦ θεοῦ, εἰπὲ τῷ λίθῳ τούτῳ ἵνα γένηται ἄρτος.
3 Eipen de auto ho diabolos, Ei huios ei tou theou, eipe to litho touto hina genetai artos.
3 Y dijo a él el diablo, Si hijo eres de Dios, di a esta piedra que se haga pan.
4 καὶ ἀπεκρίθη πρὸς αὐτὸν ὁ Ἰησοῦς, Γέγραπται ὅτι Οὐκ ἐπ’ ἄρτῳ μόνῳ ζήσεται ὁ ἄνθρωπος.
4 kai apekrithe pros auton ho Iesous, Gegraptai hoti Ouk ep’ arto mono zesetai ho anthropos.
4 Y respondió a él Jesús, Está escrito que No solo con pan vivirá el hombre.
5 Καὶ ἀναγαγὼν αὐτὸν ἔδειξεν αὐτῷ πάσας τὰς βασιλείας τῆς οἰκουμένης ἐν στιγμῇ χρόνου·
5 Kai anagagon auton edeixen auto pasas tas basileias tes oikoumenes en stigme jronou.
5 Y llevándole a él, mostró a él todos los reinos de la tierra habitada en un momento de tiempo.
6 καὶ εἶπεν αὐτῷ ὁ διάβολος, Σοὶ δώσω τὴν ἐξουσίαν ταύτην ἅπασαν καὶ τὴν δόξαν αὐτῶν, ὅτι ἐμοὶ παραδέδοται καὶ ᾧ ἐὰν θέλω δίδωμι αὐτήν·
6 kai eipen auto ho diabolos, Soi doso ten exousian tauten hapasan kai ten doxan auton, hoti emoi paradedotai kai ho ean thelo didomi auten.
6 Y dijo a él el diablo, A ti daré esta autoridad toda y la gloria de ellos, porque a mí ha sido entregada y a quien quiera doy ella.
7 σὺ οὖν ἐὰν προσκυνήσῃς ἐνώπιον ἐμοῦ, ἔσται σοῦ πᾶσα.
7 sy oun ean proskyneses enopion emou, estai sou pasa.
7 Tú, pues, si te postras delante de mí, será tuya toda.
8 καὶ ἀποκριθεὶς ὁ Ἰησοῦς εἶπεν αὐτῷ, Γέγραπται, Κύριον τὸν θεόν σου προσκυνήσεις καὶ αὐτῷ μόνῳ λατρεύσεις.
8 kai apokritheis ho Iesous eipen auto, Gegraptai, Kyrion ton theon sou proskyneseis kai auto mono latreuseis.
8 Y respondiendo Jesús, dijo a él, Está escrito, Al Señor el Dios tuyo te postrarás y a él solo servirás.
9 Ἤγαγεν δὲ αὐτὸν εἰς Ἰερουσαλὴμ καὶ ἔστησεν ἐπὶ τὸ πτερύγιον τοῦ ἱεροῦ, καὶ εἶπεν αὐτῷ, Εἰ υἱὸς εἶ τοῦ θεοῦ, βάλε σεαυτὸν ἐντεῦθεν κάτω·
9 Egagen de auton eis Ierousalem kai estesen epi to pterygion tou hierou, kai eipen auto, Ei huios ei tou theou, bale seauton enteuthen kato.
9 Y le llevó a Jerusalén y le colocó sobre el pináculo del templo, y dijo a él, Si hijo eres de Dios, échate de aquí abajo,
10 γέγραπται γὰρ ὅτι Τοῖς ἀγγέλοις αὐτοῦ ἐντελεῖται περὶ σοῦ τοῦ διαφυλάξαι σε,
10 gegraptai gar hoti Tois aggelois autou enteleitai peri sou tou diafylaxai se,
10 porque está escrito que A sus ángeles ordenará acerca de ti para guardarte,
11 καὶ ὅτι Ἐπὶ χειρῶν ἀροῦσίν σε μήποτε προσκόψῃς πρὸς λίθον τὸν πόδα σου.
11 kai hoti Epi jeiron arousin se mepote proskopses pros lithon ton poda sou.
11 y que En manos te llevarán para que no tropieces contra piedra tu pie.
12 καὶ ἀποκριθεὶς εἶπεν αὐτῷ ὁ Ἰησοῦς ὅτι Εἴρηται, Οὐκ ἐκπειράσεις κύριον τὸν θεόν σου.
12 kai apokritheis eipen auto ho Iesous hoti Eiretai, Ouk ekpeiraseis kyrion ton theon sou.
12 Y respondiendo dijo a él Jesús que Está dicho, No tentarás al Señor el Dios tuyo.
13 Καὶ συντελέσας πάντα πειρασμὸν ὁ διάβολος ἀπέστη ἀπ’ αὐτοῦ ἄχρι καιροῦ.
13 Kai syntelesas panta peirasmon ho diabolos apeste ap’ autou ajri kairou.
13 Y habiendo acabado toda tentación el diablo, se apartó de él hasta tiempo.
14 Καὶ ὑπέστρεψεν ὁ Ἰησοῦς ἐν τῇ δυνάμει τοῦ πνεύματος εἰς τὴν Γαλιλαίαν. καὶ φήμη ἐξῆλθεν καθ’ ὅλης τῆς περιχώρου περὶ αὐτοῦ.
14 Kai hypestrepsen ho Iesous en te dynamei tou pneumatos eis ten Galilaian. kai feme exelthen kath’ holes tes perijorou peri autou.
14 Y regresó Jesús en el poder del espíritu a Galilea. Y salió fama de él por toda la región alrededor.
15 καὶ αὐτὸς ἐδίδασκεν ἐν ταῖς συναγωγαῖς αὐτῶν, δοξαζόμενος ὑπὸ πάντων.
15 kai autos edidasken en tais synagogais auton, doxazomenos hypo panton.
15 Y él enseñaba en las sinagogas de ellos, siendo glorificado por todos.
16 Καὶ ἦλθεν εἰς Ναζαρά, οὗ ἦν τεθραμμένος, καὶ εἰσῆλθεν κατὰ τὸ εἰωθὸς αὐτῷ ἐν τῇ ἡμέρᾳ τῶν σαββάτων εἰς τὴν συναγωγήν, καὶ ἀνέστη ἀναγνῶναι.
16 Kai elthen eis Nazara, ou en tethrammenos, kai eiselthen kata to eiothos auto en te hemera ton sabbaton eis ten synagogen, kai aneste anagnonai.
16 Y vino a Nazaret, donde había sido criado, y entró conforme a la costumbre de él en el día de Shabat en la sinagoga, y se levantó para leer.
17 καὶ ἐπεδόθη αὐτῷ βιβλίον τοῦ προφήτου Ἠσαΐου, καὶ ἀναπτύξας τὸ βιβλίον εὗρεν τὸν τόπον οὗ ἦν γεγραμμένον,
17 kai epedothe auto biblion tou profetou Esaiou, kai anaptyxas to biblion euren ton topon ou en gegrammenon,
17 Y fue dado a él un libro del profeta Isaías, y habiendo abierto el libro encontró el lugar donde estaba escrito,
18 Πνεῦμα κυρίου ἐπ’ ἐμέ, οὗ εἵνεκεν ἔχρισέν με εὐαγγελίσασθαι πτωχοῖς, ἀπέσταλκέν με κηρύξαι αἰχμαλώτοις ἄφεσιν καὶ τυφλοῖς ἀνάβλεψιν, ἀποστεῖλαι τεθραυσμένους ἐν ἀφέσει,
18 Pneuma kyriou ep’ eme, ou eineken ejrisen me euaggelisasthai ptojois, apestalken me keryxai aijmalotois afesin kai tyflois anablepsin, aposteilai tethrausmenous en afesei,
18 Espíritu del Señor sobre mí, porque me ungió para evangelizar a pobres, me envió a proclamar a cautivos liberación y a ciegos vista, a enviar quebrantados en liberación,
19 κηρύξαι ἐνιαυτὸν κυρίου δεκτόν.
19 keryxai eniauton kyriou dekton.
19 a proclamar año del Señor aceptable.
20 καὶ πτύξας τὸ βιβλίον ἀποδοὺς τῷ ὑπηρέτῃ ἐκάθισεν· καὶ πάντων οἱ ὀφθαλμοὶ ἐν τῇ συναγωγῇ ἦσαν ἀτενίζοντες αὐτῷ.
20 kai ptyxas to biblion apodous to hyperete ekathisen. kai panton oi ofthalmoi en te synagoge esan atenizontes auto.
20 Y habiendo enrollado el libro, entregándolo al asistente, se sentó; y de todos los ojos en la sinagoga estaban fijados en él.
21 ἤρξατο δὲ λέγειν πρὸς αὐτοὺς ὅτι Σήμερον πεπλήρωται ἡ γραφὴ αὕτη ἐν τοῖς ὠσὶν ὑμῶν.
21 erxato de legein pros autous hoti Semeron peplerotai he grafe aute en tois osin hymon.
21 Y comenzó a decir hacia ellos que Hoy se ha cumplido esta escritura en los oídos de ustedes.
22 Καὶ πάντες ἐμαρτύρουν αὐτῷ καὶ ἐθαύμαζον ἐπὶ τοῖς λόγοις τῆς χάριτος τοῖς ἐκπορευομένοις ἐκ τοῦ στόματος αὐτοῦ, καὶ ἔλεγον, Οὐχὶ υἱός ἐστιν Ἰωσὴφ οὗτος;
22 Kai pantes emartyroun auto kai ethaumazon epi tois logois tes jaritos tois ekporeuomenois ek tou stomatos autou, kai elegon, Ouji huios estin Iosef outos;
22 Y todos daban testimonio a él y se maravillaban por las palabras de la gracia que salían de la boca de él, y decían, ¿No es hijo de José este?
23 καὶ εἶπεν πρὸς αὐτούς, Πάντως ἐρεῖτέ μοι τὴν παραβολὴν ταύτην· Ἰατρέ, θεράπευσον σεαυτόν· ὅσα ἠκούσαμεν γενόμενα εἰς τὴν Καφαρναοὺμ ποίησον καὶ ὧδε ἐν τῇ πατρίδι σου.
23 kai eipen pros autous, Pantos ereite moi ten parabolen tauten. Iatre, therapeuson seauton. hosa ekousamen genomena eis ten Kafarnaoum poieson kai hode en te patridi sou.
23 Y dijo hacia ellos, Sin duda dirán a mí este proverbio: Médico, cura a ti mismo; cuantas cosas oímos que han sucedido en Cafarnaúm haz también aquí en tu patria.
24 εἶπεν δέ, Ἀμὴν λέγω ὑμῖν ὅτι οὐδεὶς προφήτης δεκτός ἐστιν ἐν τῇ πατρίδι αὐτοῦ.
24 eipen de, Amen lego hymin hoti oudeis profetes dektos estin en te patridi autou.
24 Y dijo, Amén digo a ustedes que ningún profeta es aceptado en su patria.
25 ἐπ’ ἀληθείας δὲ λέγω ὑμῖν, πολλαὶ χῆραι ἦσαν ἐν ταῖς ἡμέραις Ἠλίου ἐν τῷ Ἰσραήλ, ὅτε ἐκλείσθη ὁ οὐρανὸς ἐπὶ ἔτη τρία καὶ μῆνας ἕξ, ὡς ἐγένετο λιμὸς μέγας ἐπὶ πᾶσαν τὴν γῆν,
25 ep’ aletheias de lego hymin, pollai jerai esan en tais hemerais Eliou en to Israel, hote ekleisthe ho ouranos epi ete tria kai menas hex, hos egeneto limos megas epi pasan ten gen,
25 Pero en verdad digo a ustedes, muchas viudas había en los días de Elías en Israel, cuando fue cerrado el cielo por tres años y seis meses, cuando hubo hambre grande en toda la tierra,
26 καὶ πρὸς οὐδεμίαν αὐτῶν ἐπέμφθη Ἠλίας εἰ μὴ εἰς Σάρεπτα τῆς Σιδωνίας πρὸς γυναῖκα χήραν.
26 kai pros oudemian auton epemfthe Elias ei me eis Sarepta tes Sidonias pros gynaika jeran.
26 y a ninguna de ellas fue enviado Elías, sino a Sarepta de Sidón, hacia una mujer viuda.
27 καὶ πολλοὶ λεπροὶ ἦσαν ἐν τῷ Ἰσραὴλ ἐπὶ Ἐλισαίου τοῦ προφήτου, καὶ οὐδεὶς αὐτῶν ἐκαθαρίσθη εἰ μὴ Ναιμὰν ὁ Σύρος.
27 kai polloi leproi esan en to Israel epi Elisaiou tou profetou, kai oudeis auton ekatharisthe ei me Naiman ho Syros.
27 Y muchos leprosos había en Israel en los días de Eliseo el profeta, y ninguno de ellos fue limpiado, sino Naamán el sirio.
28 καὶ ἐπλήσθησαν πάντες θυμοῦ ἐν τῇ συναγωγῇ ἀκούοντες ταῦτα,
28 kai eplesthesan pantes thymou en te synagoge akouontes tauta,
28 Y todos se llenaron de ira en la sinagoga al escuchar estas cosas,
29 καὶ ἀναστάντες ἐξέβαλον αὐτὸν ἔξω τῆς πόλεως, καὶ ἤγαγον αὐτὸν ἕως ὀφρύος τοῦ ὄρους ἐφ’ οὗ ἡ πόλις ᾠκοδόμητο αὐτῶν, ὥστε κατακρημνίσαι αὐτόν·
29 kai anastantes exebalon auton exo tes poleos, kai egagon auton heos ofryos tou orous ef’ ou he polis okodometo auton, hoste katakremnisai auton.
29 y levantándose lo echaron fuera de la ciudad, y lo llevaron hasta el borde del monte sobre el cual estaba edificada la ciudad de ellos, para despeñarlo.
30 αὐτὸς δὲ διελθὼν διὰ μέσου αὐτῶν ἐπορεύετο.
30 autos de dielthon dia mesou auton eporeueto.
30 Pero él, pasando por en medio de ellos, se iba.
31 Καὶ κατῆλθεν εἰς Καφαρναοὺμ πόλιν τῆς Γαλιλαίας. καὶ ἦν διδάσκων αὐτοὺς ἐν τοῖς σάββασιν·
31 Kai katelthen eis Kafarnaoum polin tes Galilaias. kai en didaskon autous en tois sabbasin.
31 Y descendió a Cafarnaúm, ciudad de Galilea. Y estaba enseñando a ellos en los Shabat,
32 καὶ ἐξεπλήσσοντο ἐπὶ τῇ διδαχῇ αὐτοῦ, ὅτι ἐν ἐξουσίᾳ ἦν ὁ λόγος αὐτοῦ.
32 kai exeplessonto epi te didaje autou, hoti en exousia en ho logos autou.
32 y estaban asombrados por la enseñanza de él, porque con autoridad era la palabra de él.
33 καὶ ἐν τῇ συναγωγῇ ἦν ἄνθρωπος ἔχων πνεῦμα δαιμονίου ἀκαθάρτου, καὶ ἀνέκραξεν φωνῇ μεγάλῃ,
33 kai en te synagoge en anthropos ejon pneuma daimoniou akathartou, kai anekraxen fone megale,
33 Y en la sinagoga había un hombre teniendo espíritu de demonio inmundo, y clamó con gran voz,
34 Ἔα, τί ἡμῖν καὶ σοί, Ἰησοῦ Ναζαρηνέ; ἦλθες ἀπολέσαι ἡμᾶς; οἶδά σε τίς εἶ, ὁ ἅγιος τοῦ θεοῦ.
34 Ea, ti hemin kai soi, Iesou Nazarene; elthes apolesai hemas; oida se tis ei, ho hagios tou theou.
34 ¡Ah! ¿Qué a nosotros y a ti, Jesús nazareno? ¿Viniste a destruirnos? Sé quién eres, el santo de Dios.
35 καὶ ἐπετίμησεν αὐτῷ ὁ Ἰησοῦς λέγων, Φιμώθητι καὶ ἔξελθε ἀπ’ αὐτοῦ. καὶ ῥίψαν αὐτὸν τὸ δαιμόνιον εἰς τὸ μέσον ἐξῆλθεν ἀπ’ αὐτοῦ μηδὲν βλάψαν αὐτόν.
35 kai epetimesen auto ho Iesous legon, Fimotheti kai exelthe ap’ autou. kai ripsan auton to daimonion eis to meson exelthen ap’ autou meden blapsan auton.
35 Y dominó a él Jesús diciendo, Cállate y sal de él. Y arrojándolo el demonio en medio salió de él sin dañarlo en nada.
36 καὶ ἐγένετο θάμβος ἐπὶ πάντας, καὶ συνελάλουν πρὸς ἀλλήλους λέγοντες, Τίς ὁ λόγος οὗτος, ὅτι ἐν ἐξουσίᾳ καὶ δυνάμει ἐπιτάσσει τοῖς ἀκαθάρτοις πνεύμασιν, καὶ ἐξέρχονται;
36 kai egeneto thambos epi pantas, kai synelaloun pros allelous legontes, Tis ho logos outos, hoti en exousia kai dynamei epitassei tois akathartois pneumasin, kai exerjontai;
36 Y vino asombro sobre todos, y hablaban entre ellos diciendo, ¿Qué palabra es esta, que con autoridad y poder manda a los espíritus inmundos, y salen?
37 καὶ ἐξεπορεύετο ἦχος περὶ αὐτοῦ εἰς πάντα τόπον τῆς περιχώρου.
37 kai exeporeueto ejos peri autou eis panta topon tes perijorou.
37 Y salió noticia acerca de él por todo lugar de la región.
38 Ἀναστὰς δὲ ἀπὸ τῆς συναγωγῆς εἰσῆλθεν εἰς τὴν οἰκίαν Σίμωνος. πενθερὰ δὲ τοῦ Σίμωνος ἦν συνεχομένη πυρετῷ μεγάλῳ, καὶ ἠρώτησαν αὐτὸν περὶ αὐτῆς.
38 Anastas de apo tes synagoges eiselthen eis ten oikian Simonos. penthera de tou Simonos en synejomene pyreto megalo, kai erotesan auton peri autes.
38 Y levantándose de la sinagoga entró en la casa de Simón. La suegra de Simón estaba afligida con fiebre grande, y le pidieron por ella.
39 καὶ ἐπιστὰς ἐπάνω αὐτῆς ἐπετίμησεν τῷ πυρετῷ, καὶ ἀφῆκεν αὐτήν· παραχρῆμα δὲ ἀναστᾶσα διηκόνει αὐτοῖς.
39 kai epistas epano autes epetimesen to pyreto, kai afeken auten. parajrema de anastasa diekonei autois.
39 Y estando sobre ella dominando a la fiebre, y la dejó; y al instante levantándose les servía.
40 Δύνοντος δὲ τοῦ ἡλίου ἅπαντες ὅσοι εἶχον ἀσθενοῦντας νόσοις ποικίλαις ἤγαγον αὐτοὺς πρὸς αὐτόν· ὁ δὲ ἑνὶ ἑκάστῳ αὐτῶν τὰς χεῖρας ἐπιτιθεὶς ἐθεράπευεν αὐτούς.
40 Dynontos de tou heliou hapantes hosoi eijon asthenountas nosois poikilais egagon autous pros auton. ho de heni hekasto auton tas jeiras epititheis etherapeuen autous.
40 Al ponerse el sol, todos los que tenían enfermos con enfermedades diversas los llevaban hacia él; y él, poniendo las manos sobre cada uno de ellos, los sanaba.
41 ἐξήρχετο δὲ καὶ δαιμόνια ἀπὸ πολλῶν, κρ[αυγ]άζοντα καὶ λέγοντα ὅτι Σὺ εἶ ὁ υἱὸς τοῦ θεοῦ. καὶ ἐπιτιμῶν οὐκ εἴα αὐτὰ λαλεῖν, ὅτι ᾔδεισαν τὸν Χριστὸν αὐτὸν εἶναι.
41 exerjeto de kai daimonia apo pollon, kr[aug]azonta kai legonta hoti Sy ei ho huios tou theou. kai epitimon ouk eia auta lalein, hoti edeisan ton Jriston auton einai.
41 También salían demonios de muchos, clamando y diciendo que Tú eres el hijo de Dios. Y dominándolos no los dejaba hablar, porque sabían que el Mesías él era.
42 Γενομένης δὲ ἡμέρας ἐξελθὼν ἐπορεύθη εἰς ἔρημον τόπον· καὶ οἱ ὄχλοι ἐπεζήτουν αὐτόν, καὶ ἦλθον ἕως αὐτοῦ, καὶ κατεῖχον αὐτὸν τοῦ μὴ πορεύεσθαι ἀπ’ αὐτῶν.
42 Genomenes de hemeras exelthon eporeuthe eis eremon topon. kai oi ojloi epezetoun auton, kai elthon heos autou, kai kateijon auton tou me poreuesthai ap’ auton.
42 Al hacerse de día, saliendo fue a lugar desierto; y las multitudes lo buscaban, y llegaron hasta él, y lo retenían para no irse de ellos.
43 ὁ δὲ εἶπεν πρὸς αὐτοὺς ὅτι Καὶ ταῖς ἑτέραις πόλεσιν εὐαγγελίσασθαί με δεῖ τὴν βασιλείαν τοῦ θεοῦ, ὅτι ἐπὶ τοῦτο ἀπεστάλην.
43 ho de eipen pros autous hoti Kai tais heterais polesin euaggelisasthai me dei ten basileian tou theou, hoti epi touto apestalen.
43 Pero él dijo hacia ellos que También a las otras ciudades es necesario que evangelice la buena noticia del reino de Dios, porque para esto he sido enviado.
44 καὶ ἦν κηρύσσων εἰς τὰς συναγωγὰς τῆς Ἰουδαίας.
44 kai en kerysson eis tas synagogas tes Ioudaias.
44 Y estaba predicando en las sinagogas de Judea.
Lucas 4:35 El término ἐπιτιμήσας (epitimesas) [Lucas 4:39; 4:41] combina dos raíces fundamentales: ἐπι-, que denota un movimiento «sobre» o «hacia» con un matiz de intensificación, y τιμάω, asociado con el acto de «honrar», «valorar» o «asignar peso». Esta construcción indica una acción que implica reconocer y declarar el valor intrínseco o el estado de una entidad a través de un acto de autoridad y discernimiento.
En su uso original, este verbo describe una acción que no se limita a una valoración abstracta, sino que tiene implicaciones concretas y transformadoras. «Asignar peso» implica un juicio que reconoce la identidad esencial de una entidad, pero también señala una dinámica de dominio, ya que la valoración correcta de algo en términos de su naturaleza o función está asociada con el ejercicio de control sobre aquello que se valora. Este matiz se evidencia en episodios del Nuevo Testamento, como en Mateo 8:26, donde Jesús «reprende» (ἐπιτιμάω) al viento y al mar, y provoca su calma inmediata. Jesús aquí no produjo un cambio en la esencia de estos elementos naturales, sino una reorientación de su poder y efecto bajo la autoridad directa del que actúa.
De manera análoga, en Mateo 17:18, se utiliza el mismo verbo para decir que Jesús «reprendió» a un daimon, y esto produjo la liberación del individuo afectado. Este acto tampoco transforma la esencia del agente, sino que altera su capacidad de influir sobre aquello que está bajo su control.